محمد آمره | پایگاه اطلاع رسانی شورای عالی استان ها| بازگشایی مدارس در روزهای اخیر حرف‌وحدیث‌های زیادی داشته و به یکی از اصلی ترین بحث ها در رسانه ها و فضای مجازی تبدیل شده است.

خانواده های نگران از خطر ابتلای فرزندان خود به ویروس کرونا با بازگشای مدارس مخالفند. بسیاری هم بازگشایی مدارس در این شرایط را اقدام عجولانه و شتاب‌زده می‌دانند و وزارت آموزش‌وپرورش را به دلیل این بی‌احتیاطی سرزنش می‌کنند.

برخی نیز نقش مافیای آموزشی را در بازگشایی مدارس در شرایط قرمز کرونایی بی‌تأثیر نمی‌دانند اما در مقابل عده‌ای از کارشناسان بازگشایی مدارس برای جلوگیری از بازماندن دانش آموزان از آموزش را تنها راه ادامه آموزش می‌دانند و استدلال می‌کنند که چون همه دانش آموزان کشور به اینترنت و ابزارهای الکترونیکی دسترسی ندارند آموزش به‌صورت مجازی بی‌عدالتی محسوب می‌شود و عملا امکانپذیر نیست.

اماهمین کارشناسان معتقدند که در صورت بازگشایی مدارس و آموزش حضوری باید شرایط برای جلوگیری از ابتلای دانش آموزان به ویروس کرونا مناسب­سازی شود.

شه بخش گرگیج نماینده استان سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها و مدیر سابق مدارس در تمام مقاطع تحصیلی در سطح استان سیستان و بلوچستان از منتقدان آموزش به‌صورت مجازی است و باور دارد در صورت ادامه آموزش به‌صورت مجازی بخش زیادی از دانش‌آموزانی که به اینترنت دسترسی نداشته یا توان خرید گوشی هوشمند ندارند از تحصیل عقب می‌مانند.

در ادامه مشروح گفت‌وگو را می‌خوانیم:

*با توجه به بازگشایی مدراس در شرایط قرمز کرونایی ازنظر شما این بازگشایی منطقی است یا اینکه آموزش باید به‌صورت مجازی ادامه پیدا کند؟

در ابتدا باید به این باور برسیم که ویروس کرونا مهمان یکی دو روزه ما نیست و تا مدت‌ها با ما زندگی خواهد کرد. از سوی دیگر وجود تفاوت‌های منطقه‌ای در کشور در زمینه توسعه سبب شده است دسترسی به اینترنت و امکانات در سراسر کشور یکسان نباشد.

برای مثال استان سیستان و بلوچستان در این زمینه شرایط ویژه‌ای دارد. این استان از نظر زیرساختی بسیار ضعیف است. از طرفی وضعیت زندگی خانواده‌ها نیز بسیار ضعیف است؛ یعنی ما با دو مشکل مواجه هستیم.

*کمی درباره این دو مشکل توضیح می دهید؟

مشکل اول این است که بخش وسیعی از استان به اینترنت متصل نیست و مشکل دوم این است که سطح اقتصادی خانواده‌ها به حدی پایین است که در صورت دسترسی به اینترنت نیز توان خرید گوشی هوشمند را ندارند.

حتی بسیاری از معلم‌ها نیز توان خرید گوشی‌های هوشمند را ندارند. در بعضی از روستاها حتی دسترسی به شبکه‌های صداوسیما نیز وجود ندارد؛ بنابراین این‌یک مشکل اساسی برای آموزش است. تا زمانی که ما نتوانیم امکان دسترسی را برای تمام مردم ایجاد کنیم نمی‌توانیم از آموزش مجازی سخن بگوییم.

*با این اوصاف پس راهکار چیست؟ باوجود تمام خطرات موجود که ممکن است دانش آموزان را به ویروس کرونا مبتلا کند و همچنین خانواده‌هایشان در معرض خطر باشند بازهم باید به‌صورت حضوری برگزار شود؟ آیا ممکن نیست امکانات دسترسی در اختیار دانش آموزان مناطق محروم قرار گیرد؟

توزیع مناسب و عادلانه امکانات که باید انجام شود و این موضوع از ضروریات است اما آیا می‌توان خوش‌بین بود در این مدت کم و در این شرایط اقتصادی چنین اقداماتی صورت پذیرد؟ ما اگر وضعیت و شاخص‌های اقتصادی استان سیستان و بلوچستان با میانگین کشوری را مقایسه کنیم می‌بینیم که برقراری عدالت درزمینه توزیع امکانات به این آسانی‌ها و در این فرصت کم امکان‌پذیر نیست.

* چرا؟

برای پاسخ به این چرا باید یک مثال را تشریح کنم. برای مثال سرانه درآمد هر خانوار ایرانی در سال 21 میلیون تومان است درحالی‌که در استان سیستان و بلوچستان به 4.5 میلیون تومان کاهش پیدا می‌کند که بخش زیادی از آن مربوط به یارانه و سبد کالایی است که دولت به مردم می‌دهد.

با این حساب توزیع امکانات وجود ندارد و در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان که کم برخوردار هستند تنها راه ادامه سال تحصیلی حضور فیزیکی در کلاس‌هاست؛ اما اگر آموزش‌وپرورش به سمتی می‌رفت که جمعیت کلاس‌ها را کم می‌کرد و به نوبت‌های دروس اضافه می‌کرد بهتر بود.

* در سیستان و بلوچستان کلاس پر جمعیت هم وجود دارد؟

بله. برای مثال جمعیت برخی از کلاس‌ها به بیش از 40 نفر هم می‌رسد بنابراین اگر میانگین کلاس‌ها به 15 نفر می‌رسید بهتر می‌شد مدیریت کرد؛ اما سیستان و بلوچستان در این حوزه هم مشکل دارد. در حال حاضر با وجود معلمان حق‌التدریسی، خرید خدمات سرباز معلم حدود 12 هزار معلم کمبود دارد.

هر چند در سالیان اخیر در بحث استخدامی توجه‌هایی شده است اما هنوز هم پاسخگو نیست. کمبود فضا هم مشکل دیگری است.

* در سیستان و بلوچستان مشکل فضای آموزشی نیز وجود دارد؟

بله به طور قطع سیستان و بلوچستان در این حوزه هم مشکلات عدیده ای دارد. میانگین فضای آموزشی در کشور برای هر نفر 5.5 مترمربع و برای استان سیستان و بلوچستان 3 مترمربع است؛ بنابراین این مسائل دست‌به‌دست هم می‌دهد تا ما انتخابی جز حضور در کلاس نداشته باشیم.

مقام معظم رهبری برای مبارزه با ویروس کرونا 12 هزار میلیارد تومان اختصاص داده‌اند که می‌شود با این مبلغ هم در حوزه بهداشت و درمان و هم آموزش‌وپرورش هزینه کرد. ما در حوزه اقتصاد خرد استان هم مشکل‌داریم.

* چه مشکلی؟

خانه بسیاری از خانواده‌ها در استان تنها یک اتاق دارد و اگر کسی به کرونا مبتلا شود قرنطینه معنی ندارد؛ بنابراین احتمال ابتلای دیگر اعضای خانواده هم بالاست.

بنابراین ما تنها در مدرسه با خطر مواجه نیستیم درزمینه بهداشت هم بسیار وضعیت بدی داریم. در جنوب استان سیستان و بلوچستان سرانه بهداشتی برای هر نفر نیم تخت است. در حالی‌که میانگین سرانه کشوری 1.9 است.

بنابراین باید آموزش همگانی باشد و والدین به‌اندازه‌ای آموزش ببینند که اگر نشانه‌هایی از ابتلا به ویروس کرونا در فرزندشان مشاهده کردند اجازه ندهند سر کلاس حضور یابد.

ازاین‌رو باید سازوکاری بیاندیشیم که خطر حضور در مدارس به کمترین میزان برسد. با توجه به همه این مسائل برگزاری کلاس مجازی در استان سیستان و بلوچستان امکان‌پذیر نیست.

* وضعیت فیبر نوری در استان چگونه است.

متأسفانه ما در استان سیستان و بلوچستان در حوزه فیبرنوری هم مشکلاتی داریم. هنوز هم 5500 کیلومتر فیبرنوری ما هوایی است که با هر باد و طوفان و عبور ماشین قطع می‌شود و مردم به مشکل می‌خورند.

همین موضوع باعث می شود که ما ادعا کنیم بااین‌ وجود حتی مناطقی که به اینترنت دسترسی هم دارند نمی‌توانند به‌درستی از آموزش مجازی استفاده کنند.

* آیا نمی‌شود یک حالت دوگانه یا ترکیبی برای برقراری کلاس‌های آموزش‌وپرورش در نظر گرفت؟ برای مثال مناطق یا دانش‌آموزانی که امکان دسترسی به اینترنت دارند به‌صورت مجازی و باقی به‌صورت حضوری برگزار شود. آیا امکان چنین طرحی وجود دارد؟

کشور و همه بخش ها بیش از 8 ماه است که درگیر همه‌گیری ویروس کرونا هستیم. از همان ابتدا هم هشدارهایی مبنی بر اینکه ویروس کرونا زیر یک سال ریشه‌کن نمی‌شود از سوی وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت صادر شد.

بنابراین مشخص بود که این مشکل برای یک مدت نسبتاً طولانی وجود دارد و باید با این نوع زندگی به سازگاری برسیم. من فکر می‌کنم وزارت آموزش‌وپرورش باید فکری برای امروز می‌کرد و امکاناتی را برای برگزاری امن کلاس‌ها تدارک می‌دید.

با توجه به اینکه مدارس نیز از همان ابتدا تعطیل شدند و خالی بودند می‌شد در این مدت‌زمان 8 ماهه که یک فرصت خوب بود مدارس را به صورتی تجهیز کرد که در صورت حضور دانش آموزان کمترین خطر ابتلا وجود داشته باشد.

یا می‌شد آموزش دروس را به‌صورت خلاصه در پلتفرم‌های مختلف از جمله نرم‌افزار، فیلم آموزشی یا کتاب تهیه‌ کرده و در اختیار معلم‌ها قرار می‌دادند تا بتوانند در مدت‌زمان‌های کوتاه گروه‌های کوچکی از دانش آموزان را آموزش دهند و این گروه مدام جابه‌جا می‌شدند؛ بنابراین در این صورت می‌شد فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کرد. متأسفانه آموزش و پروش هم نتوانسته اقدام مناسبی انجام شود.

در خصوص برگزاری کلاس‌های ترکیبی یعنی استفاده هم‌زمان از کلاس‌های مجازی و حضوری هم باید بگویم که می‌شود در مناطق برخوردار از امکانات این کار را انجام داد و برخی کلاس‌ها را به‌صورت مجازی برگزار کرد. البته وزیر آموزش‌وپرورش اخیراً بخشنامه‌ای مبنی بر کاهش زمان کلاس‌ها ارسال کرده بود اما چندان تفاوتی در ماهیت برگزاری کلاس‌ها ندارد.

اگر قرار باشد دانش‌آموزی به ویروس مبتلا شود یک ساعت کمتر و بیشتر در ابتلای آن جلوگیری نمی‌کند؛ بنابراین به نظر بنده بهترین را رعایت حداکثری بهداشت در مدارس در شرایط کنونی است.

پایان پیام/1