شورای عالی استانها به دنبال راه‌اندازی سامانه جامع مصوبات شوراهاست تا در فاز اول مصوبات شوراهای شهر و در آینده مصوبات تمام شوراها ازجمله شوراهای روستا در این سامانه بارگذاری شود.
کارشناسان یکی از اصلی‌ترین دلایل فساد را عدم شفافیت می‌دانند. چراکه در تاریکی قرار گرفتن اطلاعات سبب می‌شود مردم و رسانه‌ها ندانند چه اقداماتی از سوی کارگزاران صورت می‌پذیرد و عملکرد نهادها به چه شکل است. این بحث در زمینه مسائل مالی جدی‌تر است زیرا ثروت به‌خودی‌خود فاسد انگیز است و اگر نظارتی بر نحوه هزینه کرد آن نباشد به‌سرعت به سمت فساد میل کرده و مناسبات غیرقانونی رخ می‌دهد. مسئله شفافیت در حوزه مدیریت شهری اهمیت دوچندان دارد. به این دلیل که بخش اعظمی از درآمد مدیریت شهری از جیب مردم تأمین می‌شود و مردم در قبال پولی که می‌پردازند حساسیت ویژه‌ای دارند و علاقه‌مند هستند بدانند پولی که به‌عنوان عوارض و مالیات گرفته می‌شود در کجا هزینه می‌شود. این مسئله مهمی است و مردم از نبود شفافیت رنج می‌برند و شاید به همین دلیل بود که شورای شهر دوره پنجم برای جلت نظر مردم به سمت شعار شفافیت و شهرداری شیشه‌ای رفت و موفق نیز بود. شورای عالی استانها در سال دوم خود اقدام به تأسیس فراکسیون شفافیت کرد. ازاین‌رو باگذشت یک سال و نیم از تأسیس فراکسیون شفافیت به سراغ حمید بادامی نجات نایب‌رئیس شورای عالی استانها که یکی از بنیان‌گذاران فراکسیون شفافیت رفتیم تا عملکرد این فراکسیون را ارزیابی کنیم.
*جناب آقای بادامی نجات شفافیت در حوزه مدیریت شهری چه اهمیتی دارد و در دوره جدید شوراها چه اقداماتی در راستای شفاف کردن عملکرد مدیریت شهری رخ‌داده است؟
یکی از شعارها دوره جدید شوراها به‌ویژه شورای کلان‌شهرها شورا و شهرداری شیشه‌ای بوده است. در این زمینه اقدامات زیادی به‌صورت شهر به شهر و جزیره‌ای در کشور اتفاق افتاد و مصوباتی برای ایجاد شهرداری شیشه‌ای داشتند تا مردم و رسانه‌ها به بخش‌هایی از اطلاعات مالی و اداری دسترسی داشته باشند. شاید بیش از 80 درصد هزینه‌های انجام‌شده در شهرها از عوارضی است که از مردم دریافت می‌شود و این نیاز در میان شهروندان وجود دارد که بدانند عوارض پرداختی در کجا هزینه می‌شود؛ بنابراین دسترسی به اطلاعات و ضوابط اداری مالی و شهرسازی یک الزام است و ابزار انتشار آن سایت‌ها و درگاه‌هایی است که با عنوان سامانه شفافیت ایجاد می‌شود. خب بخشی از شهرها ازجمله تهران، مشهد، یزد، شیراز، اصفهان، همدان و ... در این زمینه کارهای موفقی انجام دادند و به سمت شهرداری شیشه‌ای حرکت کردند.
*شورای عالی استانها نیز اقداماتی در زمینه شفافیت انجام داد. در ابتدای سال دوم دوره پنجم بیانیه تشکیل فراکسیون شفافیت شورای عالی استان ها از سوی شما قرائت شد. اکنون فراکسیون شفافیت در چه مرحله‌ای است و چقدر توانسته در راستای اهداف خود حرکت کند؟
بله ما فراکسیون شفافیت را هم در همین راستا راه‌اندازی کردیم. به این دلیل که بتوانیم یک تلنگری در میان شوراها و شهرداری‌ها ایجاد کنیم و راه و روش شفافیت را در اختیار آن‌ها قرار دهیم.
اکنون هم برای این فراکسیون یک دبیرخانه دائمی در شورای عالی استانها و سایت http://shafaf.shoraha.org.ir راه‌اندازی شده است. ما از راه‌اندازی سامانه فراکسیون شفافیت دو هدف مهم را دنبال می‌کنیم. البته اهداف متعددی وجود دارد اما این دو هدف از اولویت ویژه‌ای برخوردار هستند. ما تلاش کردیم تجربیات ارزنده شوراهای پیشرو در بحث شفافیت را در این سامانه منتشر کنیم. این اقدام هم باعث تشویق سایر شوراها برای ورود به عرصه شفاف‌سازی می‌شود و هم اطلاعات در دسترس عموم قرار می‌گیرد؛ اما هدف مهم‌تر این است که ابزارها، اطلاعات و آموزش‌های لازم از طریق این سامانه ارائه شود تا شوراها و مردم نسبت به موضوع شفافیت آگاه شوند و هر یک وظایف خود در این حوزه را بدانند.
در اقدام بعدی دبیرخانه فراکسیون شفافیت پس از آغاز به کار با تمام شهرها تماس گرفت و تجربیات آن‌ها در حوزه شفافیت را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را ارزیابی کرد تا میزان پیشرفت آن‌ها را بررسی کند.
*با توجه به صحبت‌های شما، بحث شفاف‌سازی تاکنون به‌صورت جزیره‌ای و اختیاری پیش رفته است. آیا شورای عالی استانها برنامه‌ای برای هماهنگ و سراسر کردن بحث شفافیت در حوزه مدیریت شهری را دارد؟
تجربیات جمع‌آوری‌شده از شهرها در حال تبدیل‌شدن به طرحی است که در آینده نزدیک به‌عنوان یک دستورالعمل در حوزه شفافیت از طریق شورای عالی استانها به شهرها ابلاغ می‌شود. این دستورالعمل یک دستورالعمل جامعی است که کمک می‌کند شهرهای کشور به‌ویژه شهرهای مراکز استان ضوابط و مصوبات خود را طوری تنظیم کنند که بتوانند در راستای شفافیت گام بردارند. این دستورالعمل کامل است و به‌صورت روشمند نشان می‌دهد شوراها به چه صورت اطلاعات مدیریت شهری را در حوزه‌های نیروی انسانی، شهرسازی، اداری و ... منتشر کنند. هرچند این دستورالعمل پیشنهادی بوده و لازم‌الاجرا نیست اما قطعاً مورد استقبال شوراها قرار می‌گیرد. در حال حاضر هم که دستورالعملی وجود ندارد بسیاری از شهرها بحث شفاف‌سازی را شروع کرده‌اند و در اصل این دستورالعمل قصد دارد اقدامات شفاف‌سازی را ساماندهی کرده و یک‌شکل کند.
*این‌یکسان‌سازی تنها در زمینه عملکرد است یا ابزارها را نیز شامل می‌شود؟
در تلاش هستیم در همه حوزه‌ها باشد. شورای عالی استانها به دنبال راه‌اندازی سامانه جامع مصوبات شوراهاست تا در فاز اول مصوبات شوراهای شهر و در آینده مصوبات تمام شوراها ازجمله شوراهای روستا در این سامانه بارگذاری شود. در این صورت هم مردم می‌توانند به تمام مصوبات که در حکم قانون هم هست دسترسی داشته باشند و هم شوراها می‌توانند از تجربیات یکدیگر الگو گرفته و از آن استفاده کنند؛ مانند سامانه قوانین مجلس که همه می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. جای خالی چنین سامانه‌ای در حوزه شوراها احساس می‌شود. شاید به‌صورت پراکنده در شهرها وجود داشته باشد اما به‌صورت یک سامانه جامع وجود نداشته است؛ بنابراین ضوابط مالی، شهرسازی، اداری، مزایده‌ها و مناقصه‌ها و ... می‌توانند در این سامانه برای اطلاع عموم منتشر شوند.
*به نظر شما شفاف‌سازی‌هایی که از سوی شوراها انجام شده است تا چه اندازه واقعی بوده و چقدر توانسته از فساد جلوگیری کند؟
این اقدامات قطعاً نتوانسته است مردم را راضی کند اما این‌یک گام و مثبتی است. اینکه هیچ اطلاعاتی بیرون نیاید بااینکه بخشی از اطلاعات منتشر شود بسیار متفاوت است و این سبب می‌شود مطالبه گری از سوی مردم شروع شود و رسانه‌ها به این موضوعات حساسیت نشان دهند. از سویی مهم‌تر از انتشار اطلاعات، صحت انتشارات اطلاعات است. همین گام اول مهم است و در دسترس عموم قرار گرفتن اطلاعات در بلندمدت سبب پالایش و صحت اطلاعات می‌شود؛ بنابراین ما باید گام اول را در شهرها برداریم.
* منظور شما از شفافیت چیست؟
ما معتقد هستیم شفافیت مچ‌گیری نیست بلکه پیشگیری از فساد است؛ بنابراین در حوزه شفافیت این موضوع که قبلاً چه اتفاقی رخ‌داده است در حوزه اختیارات ما نیست بلکه این مهم است که یک مسئول نوعی زمانی که بداند مردم به اطلاعات دسترسی دارند تلاش می‌کند از تخلفات خود بکاهد و به‌این‌ترتیب از تخلف پیشگیری می‌شود. در شورای عالی استانها نیز به دنبال این هستیم که ابتدا مصوبات شورای عالی استانها را در سامانه شفافیت منتشر کنیم.
پایان پیام/1
